فولاد CK45 چیست و چه کاربردی دارد؟
فولاد CK45 (معادل تقریباً C45 یا DIN 1.0503 بسته به استاندارد) یک فولاد کربنی با مقدار متوسط تا نسبتاً بالا کربن است که خواص مکانیکی مناسبی برای ساخت قطعات دوار و اجزای ماشین‌آلات دارد. این فولاد به دلیل تعادل مناسب میان سختی قابل دستیابی و قابلیت شکل‌دهی و ماشین‌کاری، در صنایع مختلف از جمله خودرو، ساخت قطعات صنعتی، شافتها، محورها و چرخ‌دنده‌های ساده کاربرد گسترده‌ای دارد.
CK45 به‌عنوان یک فولاد ساده و اقتصادی شناخته می‌شود که در صورت اجرای عملیات حرارتی صحیح (نرماله، سخت‌کاری و تمپر) می‌تواند به خواص مکانیکی دلخواه مورد نیاز بسیاری از قطعات مهندسی دست یابد.
ترکیب شیمیایی فولاد CK45
ترکیب شیمیایی تقریبی فولاد CK45 معمولاً به‌صورت زیر است (مقادیر درصد وزنی):
| عنصر | حدود مقدار (وزنی) |
|---|---|
| کربن (C) | 0.42 – 0.50% |
| منگنز (Mn) | 0.50 – 0.80% |
| سیلیسیم (Si) | حدود 0.035 – 0.40% |
| فوسفر (P) | حداکثر 0.035% |
| گوگرد (S) | حداکثر 0.035% |
توجه: اعداد بالا مقادیر مرجع هستند و ممکن است بسته به استاندارد تولیدکننده و کشور تغییرات کمی داشته باشند. همیشه هنگام خرید از تأمین‌کننده درخواست برگه شیمیایی (Material Certificate / Mill Test Certificate) کنید.
خواص مکانیکی و فیزیکی فولاد CK45
خواص مکانیکی CK45 پس از عملیات حرارتی مناسب معمولاً شامل موارد زیر است:
- مقاومت کششی (UTS): حدود 580 – 700 مگاپاسکال (بسته به عملیات حرارتی)
- سختی (HB یا HRC): می‌تواند از حدود HB 180 تا بیش از HB 250 تغییر کند (بسته به عملیات حرارتی)
- چقرمگی و قابلیت ماشین‌کاری: خوب تا متوسط، با قابلیت بهبود از طریق عملیات مکانیکی و حرارتی
نکات مهم در مورد خواص
کیفیت سطح، عملیات حرارتی و نوع قالب‌گیری (نورد گرم یا نورد سرد) در خواص نهایی تأثیر زیادی دارد. برای قطعات بحرانی همیشه مشخصات مکانیکی مورد نیاز را دقیقاً تعیین کرده و از آزمایشگاه‌های معتبر تأیید بگیرید.
کاربردهای صنعتی فولاد CK45 در صنایع مختلف
به دلیل خواص مکانیکی و قابلیت عملیات حرارتی، CK45 در کاربردهای زیر کاربرد فراوانی دارد:
- محورها و شافتها (shafts)
- چرخ‌دنده‌ها و دنده‌های ساده (در مواردی که بار ضربه شدید نباشد)
- محورهای انتقال نیرو و قطعات دوار ماشین‌آلات
- بوش‌ها و قطعات پیستونی ساده
- میلگرد و قطعات ساختمانی صنعتی
اگر نیاز به قطعاتی با بار ضربه بالا یا خواص ویژه دارید، ممکن است انتخاب فولاد آلیاژی دیگر لازم باشد — در بخش مقایسه به این موضوع خواهیم پرداخت.
عملیات حرارتی و سختی فولاد CK45
عملیات حرارتی بر روی CK45 برای دستیابی به مقاومت و سختی مناسب اهمیت زیادی دارد. مراحل معمول عبارت‌اند از:
- نرماله کردن (Normalizing): برای بهبود ساختار و همگن‌سازی دانه‌ها.
- آنیلینگ (Annealing): برای کاهش سختی و بهبود قابلیت ماشین‌کاری.
- کوئنچینگ (Quenching): برای افزایش سختی با غوطه‌ور کردن در روغن یا آب (بسته به عمق سختی مطلوب).
- تمپرینگ (Tempering): برای کاهش تردی و افزایش چقرمگی پس از کوئنچینگ.
راهنمای عملی
دمای و زمان عملیات حرارتی بسته به اندازه قطعه و خواص مورد نیاز متفاوت است؛ بنابراین همیشه پارامترهای عملیات حرارتی را با آزمایش و مشاوره فنی تعیین کنید. برای مثال، تمپرینگ در دامنه 200–600°C بسته به سختی هدف انجام می‌شود.
ابعاد و استانداردهای تولید فولاد CK45 (میلگرد، ورق، شافت و…)
CK45 در قالب‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شود:
- میلگرد و شاخه (بار)
- شمش گرد (round bars)
- ورق و تسمه (در برخی تولیدکنندگان)
- قطعات فورج‌شده یا نورد شده
استانداردهای مرجعی که باید بررسی شوند: DIN (آلمان)، EN، و استانداردهای ملی هر کشور. همیشه مشخص کنید که محصول نهایی بر اساس کدام استاندارد و تحمل‌های ابعادی (tolerances) تولید شده است.
قیمت روز فولاد CK45 (به‌روزرسانی لحظه‌ای)
قیمت فولاد CK45 تحت تأثیر عوامل متعددی است از جمله: قیمت جهانی مواد اولیه (سنگ‌آهن، قراضه)، نرخ ارز، هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل، نوع فرآوری (نورد گرم/نورد سرد)، و حجم سفارش. برای مشاهده قیمت دقیق و به‌روز لطفاً از فرم استعلام قیمت زیر استفاده کنید یا با واحد فروش تماس بگیرید.
خرید فولاد CK45 با بهترین قیمت از فولاد اشرفی
فولاد اشرفی آماده ارائه انواع محصولات CK45 با برگه آنالیز، گواهی کیفیت و خدمات پس از فروش است. ما می‌توانیم سفارشات شما را به‌صورت شاخه‌ای، نورد شده یا قطرهای سفارشی تأمین کنیم.
خدماتی که فولاد اشرفی ارائه می‌دهد
- ارائه Mill Test Certificate (MTC) و آنالیز شیمیایی
- برش و ارسال به ابعاد مورد نیاز مشتری
- مشاوره فنی برای انتخاب عملیات حرارتی مناسب
- ارسال سریع و بسته‌بندی استاندارد برای حمل‌ونقل ایمن
مزایا و معایب فولاد CK45 نسبت به سایر فولادها
مزایا
- قیمت مناسب و اقتصادی
- قابلیت ماشین‌کاری خوب در حالت آنیل شده
- قابلیت دستیابی به سختی و مقاومت مناسب با عملیات حرارتی
- دسترسی راحت و گسترده در بازار
معایب
- مقاومت به ضربه کمتر نسبت به فولادهای آلیاژی ویژه
- محدودیت در کاربردهای با دما یا تنش بسیار بالا بدون آلیاژ کردن
- نیاز به عملیات حرارتی صحیح برای دستیابی به خواص مطلوب
مقایسه فولاد CK45 با فولادهای مشابه مثل CK60 و C45
در انتخاب بین CK45 و گزینه‌های دیگر باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
- CK60: مقدار کربن بالاتر → سختی و مقاومت بیشتر اما قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری کمتر.
- C45: معمولاً معادل نزدیک CK45 است؛ تفاوت‌ها در ترکیب ریزعنصرها و کنترل تولید مشخص می‌شود.
- فولادهای آلیاژی: برای کاربردهای با بار ضربه بالا یا محیط‌های خورنده، استفاده از فولادهای آلیاژی (با کروم، نیکل و…) مناسب‌تر است.
برای انتخاب درست با توجه به کاربرد نهایی، حتماً مشخصات بار، محیط کاری و انواع تنش‌ها را با تیم فنی ما در میان بگذارید.
پرسش‌های متداول (FAQ)
فولاد CK45 چه تفاوتی با فولاد C45 دارد؟
در بسیاری از منابع CK45 و C45 به‌عنوان معادل هم در نظر گرفته می‌شوند، اما جزئیات ترکیب شیمیایی و کنترل تولید می‌تواند متفاوت باشد. بهترین کار بررسی Mill Test Certificate است.
آیا فولاد CK45 قابلیت جوشکاری دارد؟
جوشکاری CK45 ممکن است اما به دلیل مقدار کربن نسبتاً بالاتر نیاز به پیشگرم، کنترل حرارت و پس‌گرم (post-weld heat treatment) دارد تا از ترک جلوگیری شود.
سختی فولاد CK45 چقدر است؟
سختی CK45 پس از عملیات حرارتی می‌تواند طیف وسیعی داشته باشد؛ در حالت آنیل شده معمولاً نرم‌تر و پس از کوئنچ و تمپر به سختی مناسب برای کاربردهای مهندسی می‌رسد. برای مقادیر دقیق باید نمونه‌برداری و تست انجام شود.
قیمت امروز فولاد CK45 چقدر است؟
قیمت وابسته به نوع، ابعاد، هزینه حمل و نوسانات بازار است. برای دریافت قیمت دقیق فرم استعلام را پر کنید یا با واحد فروش تماس بگیرید.
